Çok Gizli: ABD, çok tartışılan HTS'yi Türkiye'ye mi ihraç edecek?

JÖNTÜRK klavyeleri haber bombardımanını sürdürüyor (Sustular diyenlere inat). Sırada şimdi, Türkiye ile ABD arasında yapılan çok gizli ve o kadar da tartışmalı bir sisteme ilişkin görüşmeler var. Evet, JÖNTÜRK'ün edindiği bilgilere göre, ABD üzerinde çok tartışılan ve Irak ile Afganistan'ın "daha sıcak" bir şekilde ve sosyal bilimciler yardımıyla  işgalini sağlayacak HTS'yi (Human Terrain System- İnsani Harita Sistemi  İHS) Türkiye'ye ihraç etmeye hazırlanıyor. Bu konudaki görüşmeler sürerken, soru işaretleri de birbiri ardına sıralanıyor. İşte detaylar: Öncelikle, bu sistemin ne olduğuna iyice bakmak gerekiyor. Amerikalılar'ın HTS diye adlandırdığı sistem, 2007 yılında 40 milyon dolar bir kaynak ayrılıp, yüksek lisans ve doktora derecesine sahip antropologların, coğrafyacıların, dil bilimcilerin, sosyologların orduya katılmaları ile başlatıldı. HTS programında  bilim adamlarından oluşturulan beşer kişilik ekiplerin, ordunun işgal altında tuttuğu "bilinmeyen topraklarda" askeri birliklerle birlikte hareket ederek o coğrafyada yaşayan insan toplulukları hakkında birlik komutanına bilgi vererek, komutanın daha doğru kararlar almasına katkıda bulunmaları hedeflendi.

Nitekim sözkonusu bilim insanları, Afganistan ve Irak'a gönderildiler.  Buradaki amaç, bu ülkelerdeki isyanı engellemeye dönük tedbirlerin alınmasıydı ve bilim insanlarından, Afganistan ve Irak'taki kritik bölgelerin insan haritalarını çıkarmaları istenmişti. Nitekim, ABD'de elleri silahlı bilim insanların saha çalışması yaptıkları ortaya çıktı ve bilim dünyasında çok yoğun bir tartışma başladı. Birçok kesim bilimin militarizm için kullanılmasını eleştirdi.

Karşı eleştirilerin en büyük dayanak noktası olarak da, Vietnam Savaşı sırasında uygulanan CORPS adlı programla HTS'nin benzeşmesi gösterildi. Fikir babalığını Robert Komer'in yaptığı CORPS'ta, Vietnam'ın çeşitli bölgelerinin insan haritaları çıkarılmış, Viet-Kong sempatizanı olanlar fişlenmiş ve bunlardan 26 bini ABD ve Güney Vietnam askerlerince öldürülmüştü.

Evet, sistemin özeti yukarıdaki gibi. Şimdi gelelim, bu konuda JÖNTÜRK'ün elde ettiği Türkiye ile ABD arasında süren görüşmelerle ilgili duruma...

2010 Yılında Türkiye'den Tümgeneral Orhan Turfan başkanlığındaki bir heyet ABD'ye giderek HTS konusunda görüşmelerde bulundu. ABD tarafına Tuğgeneral Ed Donnelly'nin başkanlığı ettiği heyetler arasındaki görüşmelerde, HTS'nin Türkiye'de nasıl ve nerede uygulanabileceği ve bu konuda kimlere nasıl eğitim verileceği tartışıldı.

Bir yıldan fazla süren görüşmülür sonucunda,  HTS'nin Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından uygulanması için karşılıklı anlaşma sağlandı ve uygulamaya geçildi. Bu süre içinde bazı TSK mensuplarının ABD'ye giderek sisteme ilişkin eğitim gördükleri biliniyor.

Şimdi bu noktalardan hareketle şu soruların sorulması gerekiyor:

• Türkiye bu sistemi kimlere karşı ve nerede kullanacak?


• Türkiye'de hangi bilim insanlarına bu konuda teklif götürüldü?

JÖNTÜRK, uygulanması halinde Türkiye'de büyük tartışmalara yol açacak bu sistemle ilgili gelişmeleri aktarmaya ve sorular sormaya devam edecek.